Category Archives: Tin sức khỏe

Khí hậu và thời tiết thay đổi theo từng mùa không chỉ ảnh hưởng đến cây cối, vạn vật mà còn tác động sâu sắc đến sức khỏe con người. Cái nóng của mùa hạ, cái lạnh của mùa đông hay sự ẩm ướt và hanh khô khi giao mùa đều khiến cơ thể phải liên tục thích nghi để duy trì trạng thái cân bằng. Theo quan điểm của Y học cổ truyền, con người là một phần của tự nhiên. Cơ thể vận hành theo cùng quy luật với trời đất, vì vậy muốn sống khỏe mạnh cần biết thuận theo sự biến đổi của bốn mùa. Khi con người hòa hợp với thiên nhiên, khí huyết lưu thông, tạng phủ điều hòa, sức đề kháng được tăng cường. Ngược lại, nếu sinh hoạt và ăn uống trái quy luật tự nhiên, bệnh tật dễ phát sinh.

Trong Y học cổ truyền, Khí và Huyết được xem là hai yếu tố cốt lõi tạo nên sự sống và duy trì sức khỏe. Khí là năng lượng vận hành, thúc đẩy mọi hoạt động của tạng phủ, kinh mạch và tế bào. Huyết là vật chất hữu hình, nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể, giúp các cơ quan hoạt động ổn định và tinh thần được duy trì minh mẫn. Hai yếu tố này luôn gắn bó mật thiết, nương tựa lẫn nhau: Khí giúp Huyết vận hành, còn Huyết cung cấp nền tảng để Khí lưu thông. Khi khí huyết vận hành thông suốt, cơ thể khỏe mạnh, da dẻ hồng hào, tinh thần sảng khoái và khả năng miễn dịch được tăng cường. Ngược lại, nếu dòng chảy của khí huyết bị tắc nghẽn hoặc suy yếu, các cơ quan sẽ thiếu nuôi dưỡng, gây ra nhiều rối loạn như đau nhức, mệt mỏi, mất ngủ hay suy nhược.

Trong Y học cổ truyền, ăn uống không chỉ là nhu cầu sinh tồn hay để no đủ, mà còn là một phương pháp dưỡng sinh và phòng bệnh quan trọng. Đông y cho rằng, nếu biết ăn uống đúng cách, con người có thể điều hòa khí huyết, nuôi dưỡng tạng phủ và duy trì sức khỏe bền vững mà không cần phụ thuộc vào thuốc men. Tư tưởng cốt lõi của học thuyết này được đúc kết trong câu nói nổi tiếng “Dược thực đồng nguyên”, nghĩa là thuốc và thực phẩm có cùng nguồn gốc. Cả hai đều có khả năng điều chỉnh cơ thể, chỉ khác ở mức độ tác dụng: thuốc dùng khi cơ thể đã mất cân bằng, còn thực phẩm là để giữ cho sự cân bằng đó được duy trì mỗi ngày.

Sức khỏe, theo quan niệm Đông y, không chỉ là trạng thái không bệnh mà còn là sự hài hòa giữa Âm Dương, Khí Huyết và Ngũ Tạng. Khi sự cân bằng này được duy trì, cơ thể con người đạt tới trạng thái khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần, tinh khí sung mãn, trí tuệ minh mẫn. Ngược lại, một khi Âm Dương bị lệch pha, dù là thiên về Âm hay nghiêng về Dương, thì các rối loạn sẽ xuất hiện, từ những triệu chứng đơn giản như mệt mỏi, mất ngủ cho đến bệnh lý phức tạp kéo dài.

Y học cổ truyền quan niệm rằng, muốn điều trị hiệu quả, trước tiên cần chẩn đoán chính xác gốc rễ căn bệnh. Bởi lẽ, mỗi triệu chứng bên ngoài mà người bệnh thể hiện chính là sự phản ánh những mất cân bằng, tổn thương bên trong cơ thể, liên quan trực tiếp đến tình trạng khí huyết và các tạng phủ. Khác với phương pháp chẩn đoán trong y học hiện đại, Y học cổ truyền sử dụng hệ thống chẩn đoán rất đặc thù được gọi là Tứ chẩn (四診), bao gồm bốn phương thức khám bệnh: Vọng (望診), Văn (聞診), Vấn (問診) và Thiết (切診).