Sau vài buổi châm cứu, cảm giác đau lan xuống chân bắt đầu nhẹ đi, vùng thắt lưng cũng không còn căng tức như trước. Người bệnh đi lại thoải mái hơn, ngủ ngon hơn, và bắt đầu tin rằng mình đang dần thoát khỏi chuỗi ngày sống chung với đau thần kinh tọa. Thế nhưng, khi cảm giác dễ chịu trở nên rõ rệt hơn, một nỗi băn khoăn khác lại âm thầm xuất hiện: “Liệu hiệu quả này có giữ được lâu không?” Hay chỉ vài tuần sau khi ngưng châm cứu, cơn đau lại âm ỉ quay trở lại như chưa từng điều trị?
Đây là một câu hỏi rất thực tế – và để trả lời một cách trung thực, cần quay lại nhìn rõ bản chất của châm cứu: phương pháp này giúp gì cho cơ thể, không giúp được điều gì, và điều gì mới thực sự quyết định hiệu quả điều trị có bền hay không.
Châm cứu giúp điều gì trong quá trình điều trị?
Để hiểu hiệu quả của châm cứu có thể kéo dài bao lâu, trước hết cần xác định rõ: châm cứu thật sự mang lại điều gì cho người bị đau thần kinh tọa, và tác động đó nằm ở cấp độ nào trong cơ thể. Châm cứu không thay đổi cấu trúc đĩa đệm, cũng không làm mất đi gai cột sống hay mở rộng ống sống bị hẹp. Thay vào đó, phương pháp này tác động lên cơ chế điều hòa thần kinh và tuần hoàn tại chỗ, từ đó mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Làm giãn cơ và giảm co thắt: Ở những người đau thần kinh tọa, vùng cơ lưng và mông thường bị co rút kéo dài do phản xạ đau. Châm cứu giúp giải phóng sự căng cơ này, từ đó giảm áp lực lên rễ thần kinh.
- Tăng tuần hoàn máu tại vùng tổn thương: Nhờ cải thiện lưu thông máu, mô mềm và dây thần kinh nhận được nhiều oxy và dưỡng chất hơn, giúp làm dịu viêm, giảm sưng và hỗ trợ quá trình tự hồi phục.
- Kích thích sản sinh chất giảm đau nội sinh: Các chất như endorphin, serotonin được giải phóng trong quá trình châm cứu giúp làm giảm cảm nhận đau một cách tự nhiên, không cần đến thuốc giảm đau ngoại sinh.
- Điều hòa khí huyết và hệ thần kinh: Ở góc nhìn Y học cổ truyền, châm cứu không chỉ giải quyết triệu chứng tại chỗ mà còn giúp toàn cơ thể vận hành hài hòa hơn – từ giấc ngủ, tiêu hóa đến cảm xúc và tinh thần.
Như vậy, châm cứu không đơn thuần là “xử lý cơn đau tức thời”, mà còn tạo ra những điều kiện sinh học thuận lợi để cơ thể tự phục hồi và duy trì sự ổn định. Tuy nhiên, để hiệu quả đó giữ được bền lâu hay không, lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác
Hiệu quả của châm cứu kéo dài bao lâu?
Sau một liệu trình châm cứu đúng kỹ thuật và đủ số buổi, nhiều người cảm thấy gần như “hết đau”. Họ có thể trở lại sinh hoạt bình thường, đi đứng dễ dàng hơn và tinh thần cũng ổn định rõ rệt. Tuy nhiên, hiệu quả đó kéo dài bao lâu là điều không thể đưa ra một con số tuyệt đối cho tất cả mọi người – vì nó phụ thuộc vào cách người bệnh tiếp tục sống và vận động sau điều trị. Nếu người bệnh:
Áp dụng liệu trình đều đặn từ 2–3 buổi mỗi tuần trong ít nhất 2–4 tuần, đồng thời thay đổi thói quen vận động, điều chỉnh tư thế và giữ ấm vùng lưng – chân thì hiệu quả của châm cứu có thể kéo dài từ vài tháng đến cả năm, thậm chí lâu hơn ở người có thể trạng tốt.
Ngược lại, nếu người bệnh chỉ điều trị 1–2 buổi rồi ngưng khi vừa thấy nhẹ bớt, tiếp tục duy trì lối sống ngồi nhiều, cúi khom sai tư thế, bê vật nặng hoặc nhiễm lạnh thường xuyên, thì tình trạng đau thần kinh tọa có thể quay trở lại chỉ sau vài tuần, đôi khi còn đau hơn do chưa giải quyết được nguyên nhân nền.
Nói cách khác, châm cứu có thể mở ra cơ hội phục hồi, nhưng việc duy trì hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn vào lối sống và ý thức bảo vệ cơ thể sau điều trị.
Vì sao đau thần kinh tọa có thể tái phát dù đã châm cứu?
Châm cứu có thể giúp làm dịu cơn đau, giải phóng co cơ, cải thiện tuần hoàn và hỗ trợ hồi phục chức năng. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân nền chưa được giải quyết, thì tình trạng đau thần kinh tọa vẫn có thể tái phát – thậm chí nhiều lần trong năm.
Một trong những lý do quan trọng nhất là: châm cứu không tác động trực tiếp đến tổn thương cơ học bên trong cột sống. Nếu người bệnh bị thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, lệch đốt sống… thì những yếu tố này vẫn tồn tại âm thầm, và khi gặp điều kiện thuận lợi (ngồi sai tư thế, mang vác nặng, lạnh đột ngột…), cơn đau sẽ có cơ hội quay trở lại. Ngoài ra, châm cứu chỉ là một phần trong quá trình phục hồi, không thể thay thế cho:
- Tập luyện đúng cách để tăng cường sức mạnh cơ lưng – cơ mông – bụng.
- Điều chỉnh tư thế sinh hoạt, đặc biệt là ở người làm văn phòng, tài xế, hoặc người lớn tuổi.
- Giữ ấm cơ thể, kiểm soát cân nặng, tránh béo bụng – một yếu tố gia tăng áp lực lên cột sống.
- Quản lý stress – yếu tố làm tăng cảm nhận đau và làm chậm hồi phục.
Chính vì vậy, nếu chỉ đơn thuần châm cứu rồi trở lại lối sống cũ, khả năng tái phát là điều gần như chắc chắn. Việc phối hợp giữa điều trị triệu chứng và thay đổi nguyên nhân gây bệnh mới có thể giúp người bệnh duy trì được kết quả lâu dài.
Làm gì để giữ hiệu quả điều trị sau khi ngưng châm cứu?
Việc ngưng châm cứu không đồng nghĩa với việc kết thúc quá trình điều trị. Ngược lại, đây mới là thời điểm người bệnh cần chủ động nhất để duy trì kết quả đạt được và ngăn chặn nguy cơ tái phát. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp giữ vững hiệu quả điều trị sau khi kết thúc liệu trình châm cứu:
Tập vận động đúng cách mỗi ngày.
Ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng, tập trung vào vùng lưng – bụng – mông, nhằm tăng cường sức mạnh cơ nâng đỡ cột sống. Các bài tập kéo giãn, yoga cơ bản, đi bộ nhẹ hoặc bơi lội đều rất hữu ích nếu thực hiện đều đặn.
Tránh tư thế xấu kéo dài.
Hạn chế ngồi khom lưng, cúi gập người đột ngột, xoay vặn mạnh vùng thắt lưng. Nếu công việc buộc phải ngồi nhiều, nên đổi tư thế mỗi 30–45 phút, kê gối lưng, dùng ghế có hỗ trợ thắt lưng.
Giữ ấm vùng thắt lưng – mông, đặc biệt vào sáng sớm và ban đêm.
Lạnh – ẩm là yếu tố dễ gây co cứng cơ và làm khí huyết ứ trệ, đặc biệt ở người có cơ địa hàn hoặc sống trong vùng có độ ẩm cao.
Ăn uống điều độ, nghỉ ngơi hợp lý, kiểm soát căng thẳng.
Giấc ngủ kém và stress kéo dài sẽ làm giảm ngưỡng chịu đau, khiến triệu chứng trở nên trầm trọng hơn. Hãy ưu tiên chất lượng nghỉ ngơi như một phần của điều trị.
Châm cứu định kỳ theo chu kỳ duy trì.
Với những người từng có cơn đau dữ dội hoặc có cơ địa dễ tái phát, việc quay lại châm cứu định kỳ mỗi 1–2 tháng/lần có thể giúp ổn định khí huyết, giảm co cơ và duy trì nền sức khỏe vững vàng.
Tổng kết: Châm cứu là điểm khởi đầu, không phải kết thúc
Châm cứu có thể giúp bạn vượt qua những cơn đau dữ dội, lấy lại giấc ngủ, khả năng vận động và niềm tin vào cơ thể mình. Nhưng hiệu quả ấy không phải tự nhiên mà kéo dài mãi mãi. Nó cần được giữ gìn, củng cố và phát triển thông qua cách bạn sống, vận động và lắng nghe cơ thể sau mỗi giai đoạn điều trị.
Điều trị bằng châm cứu giống như việc mở ra một “khoảng trống” dễ chịu để cơ thể có cơ hội tự điều chỉnh và phục hồi. Nếu tận dụng khoảng trống đó bằng luyện tập đúng cách, điều chỉnh tư thế, giữ gìn sức khỏe và tinh thần ổn định, thì kết quả có thể duy trì rất lâu, thậm chí không cần điều trị lại trong thời gian dài. Ngược lại, nếu xem châm cứu như một “thuốc cắt cơn tức thì”, dùng xong rồi trở lại nếp sống cũ, thì cơn đau có thể quay lại như một vòng lặp không dứt.
Vì vậy, châm cứu không phải là điểm kết thúc điều trị, mà là một bước khởi đầu quan trọng. Nó mở ra cơ hội – còn việc đi tiếp hay không, giữ được bao lâu, là lựa chọn nằm trong tay chính người bệnh.
💡 Nếu bạn cần tư vấn về sức khỏe hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ!
Phòng khám Y Học Cổ Truyền Nguyễn Phúc Đường
Hotline: 0842006022 – 0902006022
Địa chỉ: 439/22 Hoà Hảo, Phường 8, Quận 10, TP. HCM
- 👉 Kênh Youtube: Phòng khám Y học Cổ Truyền Nguyễn Phúc Đường
- 👉 Kết nối qua Facebook Fanpage tại: Fb.com/phongkhamnguyenphucduong