Thông Tin Bệnh

Các huyệt thường dùng trong xoa bóp, bấm huyệt điều trị khớp gối

Các huyệt thường dùng trong xoa bóp, bấm huyệt điều trị khớp gối
14
Th8

Trong Y học cổ truyền, các bệnh lý khớp gối như thoái hóa, viêm khớp hay chấn thương sau vận động thường được lý giải là do khí huyết không lưu thông, kinh lạc bị tắc trở hoặc can thận hư yếu khiến gân xương suy giảm. Khi khí huyết không nuôi dưỡng đầy đủ, vùng khớp dễ xuất hiện đau nhức, sưng, nóng hoặc hạn chế vận động. Đây là tình trạng có thể kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Trong số các phương pháp điều trị được áp dụng, xoa bóp và bấm huyệt giữ một vai trò đặc biệt quan trọng. Phương pháp này không chỉ tác động trực tiếp lên vùng khớp gối để giảm đau, thư giãn cơ và cải thiện tuần hoàn máu mà còn kích thích hệ thống kinh lạc toàn thân, hỗ trợ điều hòa chức năng tạng phủ, giúp khớp gối nhận được nguồn dưỡng chất đầy đủ hơn.

Việc lựa chọn đúng huyệt đạo là yếu tố quyết định hiệu quả của xoa bóp và bấm huyệt. Mỗi huyệt đều có vị trí, công năng và phạm vi tác động riêng, vì vậy cần được kết hợp hợp lý để vừa xử lý triệu chứng tại chỗ, vừa điều chỉnh nguyên nhân sâu xa. Bài viết này sẽ giới thiệu những huyệt thường dùng trong xoa bóp và bấm huyệt điều trị khớp gối, kèm theo tác dụng và nguyên tắc phối hợp để người đọc có thể hình dung rõ ràng hơn về cơ chế tác động của phương pháp.

Nguyên tắc chọn huyệt trong điều trị khớp gối

Trong Y học cổ truyền, việc chọn huyệt để xoa bóp và bấm huyệt không chỉ dựa vào vị trí đau mà còn phải cân nhắc đến cơ chế bệnh sinh và thể trạng của người bệnh. Nguyên tắc cơ bản là kết hợp hài hòa giữa huyệt tại chỗ, huyệt theo đường kinh liên quan và huyệt toàn thân nhằm đạt hiệu quả tối ưu.

Huyệt tại chỗ là những huyệt nằm ngay gần vùng khớp gối bị tổn thương. Tác động vào nhóm huyệt này giúp giảm đau nhanh, cải thiện vận động và thúc đẩy tuần hoàn cục bộ. Đây là nhóm huyệt thường được sử dụng trong các trường hợp viêm khớp cấp, đau do chấn thương hoặc thoái hóa giai đoạn sớm.

Bên cạnh đó, cần lựa chọn các huyệt nằm trên đường kinh Vị, Tỳ, Đởm và Thận vì đây là những đường kinh đi qua hoặc liên quan mật thiết đến khớp gối. Tác động lên các huyệt này không chỉ hỗ trợ điều trị tại chỗ mà còn điều hòa khí huyết trong toàn bộ đường kinh, góp phần giải quyết nguyên nhân gốc.

Ngoài ra, nguyên tắc bổ hoặc tả cũng rất quan trọng. Với trường hợp hư chứng, ưu tiên huyệt có tác dụng bổ khí huyết, mạnh gân cốt. Với thực chứng, chọn huyệt có công năng khu phong, tán hàn, trừ thấp hoặc hoạt huyết hóa ứ. Sự phối hợp hợp lý giữa các nhóm huyệt giúp điều trị toàn diện, vừa giảm triệu chứng, vừa ngăn ngừa tái phát.

Các huyệt thường dùng tại chỗ

Nhóm huyệt tại chỗ được lựa chọn khi người bệnh có biểu hiện đau, sưng hoặc hạn chế vận động ngay vùng khớp gối. Tác động vào các huyệt này giúp làm giãn cơ, tăng lưu thông khí huyết và giảm nhanh cảm giác khó chịu.

  • Huyệt Độc Tỵ (犢鼻, ST35): Nằm ở hõm ngoài gối, phía dưới xương bánh chè khi gối hơi co. Huyệt này có tác dụng giảm đau, tiêu sưng, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp viêm hoặc thoái hóa khớp gối.
  • Huyệt Nội Tất Nhãn (內膝眼): Nằm đối xứng với huyệt Độc Tỵ ở phía trong khớp gối. Khi kết hợp cùng Độc Tỵ sẽ tạo thành cặp huyệt bổ trợ, vừa cải thiện tuần hoàn tại chỗ, vừa giảm căng cứng ở cả hai bên khớp.
  • Huyệt Hạc Đỉnh (鶴頂): Nằm ở giữa bờ trên xương bánh chè, thường dùng khi người bệnh đau phía trước gối hoặc gặp khó khăn khi duỗi gối.

Khi bấm huyệt tại chỗ, lực tác động cần được điều chỉnh phù hợp, đủ để kích thích nhưng không gây đau thêm. Việc kết hợp day, ấn và miết quanh vùng huyệt sẽ giúp tăng hiệu quả và hỗ trợ khớp gối linh hoạt hơn sau mỗi lần thực hiện.

Các huyệt theo đường kinh liên quan

Ngoài nhóm huyệt tại chỗ, việc lựa chọn các huyệt nằm trên những đường kinh đi qua hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến khớp gối giúp nâng cao hiệu quả điều trị và tác động toàn diện hơn. Các đường kinh Vị, Tỳ, Đởm và Thận đều liên hệ mật thiết với vùng khớp gối, góp phần điều hòa khí huyết, thư giãn gân cơ và cải thiện vận động.

  • Huyệt Túc Tam Lý (足三里, ST36): Nằm ở mặt ngoài cẳng chân, dưới đầu gối khoảng bốn thốn. Đây là huyệt nổi tiếng trong việc bổ khí huyết, mạnh gân cốt và nâng cao sức đề kháng. Khi tác động, không chỉ giảm đau khớp gối mà còn cải thiện sức bền của toàn cơ thể.
  • Huyệt Âm Lăng Tuyền (陰陵泉, SP9): Nằm ở mặt trong cẳng chân, dưới lồi cầu trong xương chày. Huyệt này có tác dụng thanh thấp nhiệt, giảm sưng và hỗ trợ tốt trong các trường hợp viêm khớp kèm nóng đỏ.
  • Huyệt Dương Lăng Tuyền (陽陵泉, GB34): Nằm ở mặt ngoài cẳng chân, dưới lồi cầu ngoài xương mác. Đây là huyệt hội của cân, đặc biệt hiệu quả khi khớp gối bị co cứng, khó duỗi hoặc hạn chế biên độ vận động.

Kết hợp các huyệt theo đường kinh với huyệt tại chỗ tạo ra hiệu ứng cộng hưởng, vừa xử lý triệu chứng tại vùng khớp gối, vừa thúc đẩy tuần hoàn khí huyết khắp chi dưới, giúp khớp phục hồi ổn định và lâu dài.

Huyệt hỗ trợ toàn thân

Bên cạnh nhóm huyệt tại chỗ và huyệt trên các đường kinh đi qua khớp gối, Y học cổ truyền còn sử dụng các huyệt có tác dụng điều hòa toàn thân, bổ khí huyết và tăng cường chức năng tạng phủ. Việc kết hợp các huyệt này giúp giải quyết căn nguyên sâu xa, đồng thời phòng ngừa tái phát bệnh.

  • Huyệt Thận Du (腎兪, BL23): Nằm ở vùng thắt lưng, cách gai sống lưng đốt L2 khoảng 1,5 thốn sang hai bên. Huyệt có tác dụng bổ thận, mạnh gân xương, rất phù hợp trong các trường hợp khớp gối suy yếu do can thận hư.
  • Huyệt Huyết Hải (血海, SP10): Nằm ở mặt trong đùi, cách xương bánh chè khoảng hai thốn lên trên. Huyệt này có công năng hoạt huyết, hóa ứ, hỗ trợ giảm đau khớp gối do huyết ứ.
  • Huyệt Tam Âm Giao (三陰交, SP6): Nằm ở mặt trong cẳng chân, cách mắt cá trong khoảng ba thốn. Đây là huyệt giao hội của ba kinh Tỳ, Can và Thận, có tác dụng điều hòa khí huyết, dưỡng can thận, tăng hiệu quả điều trị các bệnh lý khớp gối mạn tính.

Việc phối hợp các huyệt hỗ trợ toàn thân với huyệt tại chỗ và huyệt theo đường kinh tạo nên phác đồ bấm huyệt toàn diện, vừa giảm đau tại chỗ, vừa cải thiện thể trạng, giúp kết quả điều trị bền vững hơn

Kết luận

Xoa bóp và bấm huyệt là phương pháp điều trị khớp gối an toàn, mang lại hiệu quả rõ rệt nếu được thực hiện đúng cách và lựa chọn huyệt hợp lý. Sự kết hợp giữa huyệt tại chỗ, huyệt trên các đường kinh liên quan và huyệt hỗ trợ toàn thân không chỉ giúp giảm đau, cải thiện biên độ vận động mà còn điều hòa khí huyết, nuôi dưỡng gân xương từ gốc.

Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh nên được thầy thuốc Y học cổ truyền thăm khám và xác định phác đồ huyệt phù hợp với thể bệnh và tình trạng sức khỏe. Việc tự ý bấm huyệt mà không có hướng dẫn có thể làm giảm hiệu quả hoặc gây khó chịu, đặc biệt khi khớp đang trong giai đoạn viêm cấp.

Bằng cách áp dụng đúng nguyên tắc chọn huyệt và thực hiện kỹ thuật chuẩn xác, xoa bóp bấm huyệt sẽ trở thành phương pháp hỗ trợ quý giá, giúp duy trì sức khỏe khớp gối và phòng ngừa tái phát bệnh trong lâu dài.

 

💡 Nếu bạn cần tư vấn về sức khỏe hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ!