Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý cột sống phổ biến, gây ra nhiều triệu chứng đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Châm cứu là phương pháp điều trị y học cổ truyền được sử dụng từ lâu đời để giảm đau hiệu quả, trong đó có ứng dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, không phải trường hợp thoát vị đĩa đệm nào cũng có thể điều trị bằng châm cứu.
Cơ chế tác dụng của châm cứu trong điều trị thoát vị đĩa đệm
- Kích thích huyệt đạo: Khi kim châm được đưa vào các huyệt đạo liên quan đến cột sống và tủy sống, các dây thần kinh cảm giác sẽ bị kích thích, truyền tín hiệu đến não bộ, dẫn đến giải phóng endorphin – một chất giảm đau tự nhiên của cơ thể.
- Tăng cường lưu thông khí huyết: Châm cứu giúp cải thiện lưu thông khí huyết đến các khu vực bị ảnh hưởng bởi thoát vị đĩa đệm, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phục hồi.
- Giảm co cơ: Châm cứu có tác dụng làm giãn cơ, giảm co thắt cơ bắp xung quanh vùng thoát vị, từ đó giảm đau và cải thiện khả năng vận động.
Tác dụng cụ thể của châm cứu trong điều trị thoát vị đĩa đệm:
- Giảm đau: Châm cứu có hiệu quả giảm đau đáng kể cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm, giúp họ cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Giảm viêm: Châm cứu giúp giảm viêm tại khu vực thoát vị, từ đó thúc đẩy quá trình phục hồi.
- Giãn cơ: Châm cứu giúp giãn cơ, giảm co thắt cơ bắp xung quanh vùng thoát vị, cải thiện khả năng vận động của bệnh nhân.
Cải thiện chức năng vận động: Châm cứu có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động của cột sống, tăng cường sức mạnh cơ bắp và khả năng thăng bằng của bệnh nhân.
Những trường hợp có thể điều trị bằng châm cứu
Châm cứu có thể mang lại hiệu quả trong điều trị thoát vị đĩa đệm cho một số trường hợp cụ thể, bao gồm:
Thoát vị đĩa đệm giai đoạn đầu
Ở giai đoạn đầu, thoát vị đĩa đệm thường có kích thước nhỏ, ít gây chèn ép rễ thần kinh, dẫn đến triệu chứng nhẹ và chưa có biến chứng. Châm cứu có thể giúp giảm đau, giảm viêm, giãn cơ, cải thiện lưu thông máu tại khu vực thoát vị, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi tự nhiên của cơ thể.
Thoát vị đĩa đệm đã được điều trị bằng các phương pháp khác nhưng không hiệu quả hoặc có tác dụng phụ:
Một số bệnh nhân thoát vị đĩa đệm đã được điều trị bằng các phương pháp như thuốc giảm đau, vật lý trị liệu, thậm chí phẫu thuật nhưng không đạt hiệu quả mong muốn hoặc gặp phải tác dụng phụ. Trong những trường hợp này, châm cứu có thể được xem xét như một phương pháp điều trị bổ trợ, giúp giảm triệu chứng, cải thiện chức năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Người bệnh có cơ địa phù hợp với châm cứu:
Không phải ai cũng có thể đáp ứng tốt với phương pháp châm cứu. Một số yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả châm cứu bao gồm: cơ địa, sức khỏe tổng thể, tâm lý và mức độ tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Do đó, trước khi thực hiện châm cứu, bệnh nhân cần được bác sĩ thăm khám và đánh giá để xác định xem mình có phù hợp với phương pháp này hay không.
Những trường hợp chống chỉ định châm cứu trong điều trị thoát vị đĩa đệm
Mặc dù châm cứu mang lại nhiều lợi ích trong điều trị thoát vị đĩa đệm, tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số chống chỉ định cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Dưới đây là một số trường hợp không nên sử dụng châm cứu để điều trị thoát vị đĩa đệm:
Thoát vị đĩa đệm giai đoạn nặng, có biến chứng:
Ở giai đoạn nặng, thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép nặng nề lên rễ thần kinh, dẫn đến các triệu chứng đau đớn dữ dội, tê liệt chi, rối loạn cơ quan chi phối,… Trong những trường hợp này, châm cứu có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh, gia tăng các triệu chứng và biến chứng nguy hiểm. Do đó, cần ưu tiên các phương pháp điều trị y tế khác như phẫu thuật để giải quyết triệt để tình trạng chèn ép thần kinh.
Người bệnh có các bệnh lý cấp tính hoặc mãn tính nặng
Châm cứu có thể ảnh hưởng đến một số chức năng của cơ thể như hệ miễn dịch, hệ tim mạch, hệ thần kinh,… Do đó, những người bệnh có các bệnh lý cấp tính hoặc mãn tính nặng như: suy tim, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu,… cần thận trọng khi sử dụng châm cứu. Việc châm cứu có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh lý hoặc dẫn đến những tương tác thuốc nguy hiểm.
Phụ nữ mang thai:
Châm cứu có thể ảnh hưởng đến thai nhi, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Do đó, phụ nữ mang thai không nên sử dụng châm cứu để điều trị thoát vị đĩa đệm hoặc bất kỳ bệnh lý nào khác.
Ngoài những trường hợp chống chỉ định trên, châm cứu cũng cần được thực hiện thận trọng với những người có:
- Da liễu: Mụn nhọt, viêm da, lở loét,… tại vị trí châm cứu.
- Rối loạn tâm thần: Lo âu, trầm cảm,…
- Sử dụng các chất kích thích: Rượu bia, ma túy,…
Trước khi thực hiện châm cứu, người bệnh cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe, các bệnh lý đang mắc phải, các loại thuốc đang sử dụng để bác sĩ có thể đánh giá và quyết định việc sử dụng châm cứu một cách an toàn và hiệu quả.
Lưu ý khi điều trị thoát vị đĩa đệm bằng châm cứu
Châm cứu là phương pháp điều trị hiệu quả cho thoát vị đĩa đệm, tuy nhiên để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao, người bệnh cần lưu ý một số điều sau:
Lựa chọn cơ sở y tế uy tín, bác sĩ có chuyên môn cao:
Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín và bác sĩ có chuyên môn cao về y học cổ truyền và châm cứu là vô cùng quan trọng. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, đánh giá tình trạng bệnh, xác định vị trí và mức độ thoát vị đĩa đệm để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Tránh đến những cơ sở y tế không uy tín, bác sĩ thiếu kinh nghiệm có thể dẫn đến những hậu quả nguy hiểm như: nhiễm trùng, tổn thương thần kinh,…
Kết hợp châm cứu với các phương pháp điều trị khác
Châm cứu thường được kết hợp với các phương pháp điều trị khác như: thuốc giảm đau, chống viêm, giãn cơ, vật lý trị liệu, tập luyện,… để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất. Mỗi phương pháp điều trị sẽ có tác dụng và ưu điểm riêng, việc kết hợp sẽ giúp hỗ trợ lẫn nhau, tăng cường hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị.
Kiên trì thực hiện liệu trình châm cứu theo hướng dẫn của bác sĩ
Hiệu quả của châm cứu thường không xuất hiện ngay sau lần đầu tiên thực hiện mà cần có thời gian để tác động và cải thiện tình trạng bệnh. Do đó, người bệnh cần kiên trì thực hiện liệu trình châm cứu theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, thường xuyên đi tái khám để theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.
Có thể khẳng định rằng, châm cứu là phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả cho một số trường hợp thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng châm cứu chỉ có tác dụng giảm đau, hỗ trợ phục hồi chức năng, chứ không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh. Do vậy, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp châm cứu với các phương pháp điều trị khác để đạt hiệu quả tốt nhất.