Châm cứu

Châm cứu vùng nào khi bị đau thần kinh tọa?

Châm cứu vùng nào khi bị đau thần kinh tọa
02
Th6

Khi bị đau thần kinh tọa, nhiều người thường nghĩ đơn giản rằng cứ đau ở đâu thì châm cứu vào chỗ đó. Thắt lưng đau – châm lưng. Mông tê – châm mông. Đùi kéo xuống bắp chân – thì châm ngay tại chỗ. Nhưng sự thật trong Y học cổ truyền lại không đơn giản như vậy.

Châm cứu không chỉ dựa vào vị trí cơn đau, mà còn căn cứ vào đường đi của kinh lạc, sự mất cân bằng khí huyết trong cơ thể và thể bệnh cụ thể của mỗi người. Đó là lý do vì sao có những huyệt nằm rất xa vùng đau nhưng vẫn được sử dụng – vì chúng có thể điều hòa khí huyết, dẫn lưu trệ ứ, hỗ trợ giảm đau hiệu quả.

Vậy, khi điều trị đau thần kinh tọa, bác sĩ sẽ châm cứu ở những vùng nào? Và việc chọn huyệt dựa trên nguyên tắc gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Châm tại vùng thắt lưng – Giải phóng điểm chèn ép gốc

Hầu hết các trường hợp đau thần kinh tọa đều bắt nguồn từ sự chèn ép tại cột sống thắt lưng, đặc biệt là các rễ thần kinh từ L4 đến S3. Vì vậy, vùng thắt lưng chính là điểm đầu tiên cần được can thiệp trong liệu trình châm cứu.

Các huyệt thường được sử dụng: Đại trường du, Thận du, Yêu du, Mệnh môn, Yêu dương quan…

Mục tiêu: làm giãn cơ vùng lưng, tăng tuần hoàn cục bộ, giảm áp lực lên rễ thần kinh bị chèn ép.

Việc châm vùng thắt lưng không chỉ giúp giảm đau ngay tại gốc rễ tổn thương, mà còn ngăn chặn cơn đau lan xuống vùng mông – chân, vốn là đặc trưng của bệnh thần kinh tọa.

Châm vùng mông và mặt sau đùi – Dẫn thông đường đi của dây thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa có lộ trình khá dài, đi từ cột sống thắt lưng, xuyên qua mông, rồi dọc theo mặt sau đùi, bắp chân và đến tận bàn chân. Vì vậy, việc châm cứu tại vùng mông và đùi không chỉ là xử lý triệu chứng tại chỗ mà còn là mở thông “lộ trình đau” – nơi khí huyết bị tắc nghẽn.

Các huyệt thường được sử dụng: Hoàn khiêu, Thừa phù, Ủy trung, Thừa sơn, Ân môn…

Mục tiêu:

  • Làm giãn các nhóm cơ bị co thắt dọc theo dây thần kinh tọa.
  • Giải phóng sự ứ trệ của khí huyết tại vùng bị tê mỏi, đau buốt.
  • Hỗ trợ phục hồi cảm giác và chức năng vận động.

Việc chọn huyệt tại đây thường được điều chỉnh linh hoạt tùy theo vùng đau chủ yếu:

  • Nếu đau chủ yếu ở mông → ưu tiên Hoàn khiêu, Thừa phù.
  • Nếu đau lan xuống đùi, bắp chân → phối hợp Ủy trung, Thừa sơn.

Châm cứu đúng huyệt và đúng hướng dọc theo đường đi của thần kinh tọa sẽ giúp cắt cơn đau nhanh hơn và cải thiện cảm giác ở chân rõ rệt.

Châm vùng bắp chân và bàn chân – Tăng lưu thông và dẫn truyền thần kinh

Ở nhiều người bệnh, đau thần kinh tọa không chỉ dừng ở mông hay đùi mà có thể lan xuống tận bắp chân, gót chân và bàn chân. Những triệu chứng như tê rần, yếu chân, châm chích ở lòng bàn chân… là dấu hiệu cho thấy dây thần kinh đã bị ảnh hưởng sâu hơn ở đoạn xa.

Các huyệt thường được sử dụng: Thừa sơn, Côn lôn, Thái khê, Dương lăng tuyền, Giải khê…

Mục tiêu:

  • Khơi thông đoạn xa của kinh lạc, giúp dẫn khí huyết đi trọn vẹn từ gốc đến ngọn.
  • Cải thiện cảm giác và vận động ở bàn chân, đặc biệt trong các trường hợp có yếu cơ, đi cà nhắc hoặc rối loạn cảm giác.

Ngoài ra, châm cứu vùng chân cũng hỗ trợ phục hồi dẫn truyền thần kinh, góp phần làm dịu cảm giác “tê như kiến bò” vốn rất khó chịu ở người bị thần kinh tọa.

Phối hợp huyệt xa – Điều hòa toàn thân, hỗ trợ tăng hiệu quả

Một đặc điểm nổi bật của châm cứu là: không chỉ tác động vào chỗ đau, mà còn kết hợp với các huyệt ở vùng xa để điều chỉnh sự mất cân bằng khí huyết – căn nguyên sâu xa của bệnh.

Các huyệt thường được phối hợp: Hợp cốc (tay), Tam âm giao (cổ chân), Thái xung (mu bàn chân), Túc tam lý (dưới đầu gối), Thận du (lưng), Quan nguyên (bụng)…

Vai trò của huyệt xa trong điều trị:

  • Điều chỉnh thể trạng: Với người thể hàn – cần làm ấm; người khí hư – cần bổ khí; người huyết ứ – cần hoạt huyết.
  • Tác động hệ thần kinh trung ương: Một số huyệt giúp điều hòa hệ giao cảm – phó giao cảm, hỗ trợ giảm đau từ trung tâm.
  • Phòng tái phát: Khi kết hợp đúng, huyệt xa giúp củng cố chính khí, hạn chế cơn đau tái phát khi thời tiết thay đổi hoặc sau vận động mạnh.

Việc phối hợp này thường được điều chỉnh linh hoạt theo mỗi thể bệnh cụ thể và cơ địa người bệnh, nên cùng một triệu chứng nhưng mỗi người có thể được châm cứu ở các vị trí khác nhau.

Kết luận

Châm cứu trong điều trị đau thần kinh tọa không đơn giản là việc “châm vào chỗ đau”, mà là một hệ thống tác động toàn diện:

  • Vùng thắt lưng: Giải phóng gốc rễ chèn ép, xử lý nguyên nhân gây đau.
  • Vùng mông – đùi – bắp chân: Mở thông lộ trình đau, cải thiện tuần hoàn và dẫn truyền thần kinh.
  • Vùng huyệt xa toàn thân: Điều chỉnh khí huyết, hỗ trợ phục hồi, ngừa tái phát.

Cách tiếp cận này thể hiện tư duy biện chứng của Y học cổ truyền, trong đó cơn đau được nhìn nhận không chỉ là biểu hiện cơ học, mà là hậu quả của một chuỗi rối loạn trong cơ thể. Do đó, điều trị cần đi từ gốc đến ngọn – từ cục bộ đến tổng thể – mới có thể đem lại hiệu quả bền vững.

Hiểu được các vùng huyệt thường dùng trong châm cứu sẽ giúp người bệnh yên tâm hơn khi điều trị, đồng thời nhận ra rằng: hiệu quả của châm cứu không đến từ một mũi kim, mà đến từ cả một hệ thống điều chỉnh toàn diện cơ thể.

 

💡 Nếu bạn cần tư vấn về sức khỏe hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ!