Diệp Hạ Châu (叶下珠) là vị thuốc thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc, tiêu viêm quan trọng trong Đông Y. Dược liệu này thường được sử dụng để hỗ trợ chức năng gan, điều trị viêm gan, mụn nhọt, tiểu buốt và giúp thanh lọc cơ thể.
Giới thiệu chung về Diệp Hạ Châu
- Tên gọi khác: Chó đẻ răng cưa, Trân châu thảo.
- Tên khoa học: Phyllanthus urinaria L.
- Họ thực vật: Họ Thầu dầu (Euphorbiaceae).
- Bộ phận dùng: Toàn cây phơi khô.
- Tính vị: Vị đắng, tính hàn.
- Quy kinh: Can, Phế, Thận.
- Tác dụng chính: Thanh can, lợi mật, lợi tiểu, tiêu viêm, giải độc.
Công dụng của Diệp Hạ Châu trong Y học cổ truyền
Thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị viêm gan
Diệp Hạ Châu có tác dụng làm mát gan, giải độc gan, hỗ trợ phục hồi chức năng gan.
✅ Hỗ trợ điều trị viêm gan virus, vàng da, men gan cao.
✅ Giúp gan đào thải độc tố, hạn chế tổn thương do rượu bia.
📌 Bài thuốc tham khảo: Hỗ trợ viêm gan, giải độc gan: Phối hợp với Nhân Trần, Hoàng Cầm giúp thanh nhiệt, lợi mật.
Lợi tiểu, hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu
Diệp Hạ Châu có tác dụng lợi tiểu, giúp đào thải độc tố qua đường tiết niệu.
✅ Hỗ trợ điều trị tiểu buốt, tiểu rắt do thấp nhiệt.
✅ Giúp cải thiện chức năng thận, giảm phù nề.
📌 Bài thuốc tham khảo: Hỗ trợ trị viêm tiết niệu: Phối hợp với Xa Tiền Tử, Trạch Tả giúp lợi tiểu, tiêu viêm.
Tiêu viêm, giảm mụn nhọt, lở loét ngoài da
✅ Hỗ trợ điều trị mụn nhọt, viêm da do nhiệt độc.
✅ Giảm sưng viêm, thúc đẩy lành da nhanh hơn.
📌 Bài thuốc tham khảo: Trị mụn nhọt, viêm da: Phối hợp với Liên Kiều, Bồ Công Anh giúp thanh nhiệt, giải độc.
Hỗ trợ tiêu hóa, kích thích tiêu hóa
✅ Giúp giảm đầy bụng, khó tiêu do gan yếu.
✅ Hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa do thấp nhiệt.
📌 Bài thuốc tham khảo: Giảm đầy bụng, tiêu hóa kém: Phối hợp với Hoàng Liên, Đại Hoàng giúp kiện tỳ, tiêu thực.
Cách sử dụng và lưu ý khi dùng Diệp Hạ Châu
Cách sử dụng
✅ Dạng sắc nước uống: Kết hợp với các vị thuốc khác để hỗ trợ điều trị bệnh gan, thận.
✅ Dạng trà thảo dược: Uống hàng ngày giúp thanh nhiệt, giải độc.
✅ Dạng cao lỏng: Ứng dụng trong các bài thuốc bổ gan, tiêu viêm.
Lưu ý quan trọng
💡 Không nên tự ý dùng thuốc mà cần có sự thăm khám, chỉ định của bác sĩ.
💡 Tránh dùng Diệp Hạ Châu trong các trường hợp sau:
- Người có tỳ vị hư hàn, dễ bị tiêu chảy.
- Phụ nữ mang thai không nên sử dụng
- Không dùng lâu dài với liều cao để tránh ảnh hưởng đến chức năng gan.
💡 Nguyên tắc phối hợp:
- Diệp Hạ Châu + Nhân Trần, Hoàng Cầm → Hỗ trợ thanh nhiệt, lợi mật.
- Diệp Hạ Châu + Xa Tiền Tử, Trạch Tả → Lợi tiểu, tiêu viêm.
- Diệp Hạ Châu + Liên Kiều, Bồ Công Anh → Giải độc, hỗ trợ trị viêm da.
Thành phần hóa học và tác dụng dược lý theo Tây Y
Phyllanthin, Hypophyllanthin – Bảo vệ gan, hỗ trợ điều trị viêm gan
✅ Giảm men gan (ALT, AST), bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do viêm gan virus, rượu bia.
✅ Ức chế virus viêm gan B (HBV), hỗ trợ giảm tải lượng virus.
✅ Thúc đẩy tái tạo tế bào gan, cải thiện chức năng gan.
📌 Ứng dụng trong Tây Y: Hỗ trợ điều trị viêm gan B, C, gan nhiễm mỡ, xơ gan nhẹ.
Có trong các sản phẩm bổ gan, giải độc gan.
Flavonoid – Chống viêm, tăng cường miễn dịch
✅ Ức chế quá trình viêm bằng cách giảm sản xuất cytokine gây viêm (TNF-α, IL-6).
✅ Hỗ trợ điều hòa miễn dịch, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan.
📌 Ứng dụng trong Tây Y: Sử dụng trong thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan, viêm đường tiết niệu, viêm khớp.
Dùng trong sản phẩm tăng cường miễn dịch, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do stress oxy hóa.
Alkaloid – Hỗ trợ lợi tiểu, đào thải độc tố
✅ Tăng đào thải độc tố qua nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
✅ Giúp điều hòa huyết áp, hỗ trợ điều trị bệnh thận nhẹ.
📌 Ứng dụng trong Tây Y: Dùng trong các sản phẩm hỗ trợ thận, giảm phù nề. Hỗ trợ đào thải độc tố, phòng ngừa sỏi thận.
Triterpenoid – Hỗ trợ kiểm soát đường huyết, bảo vệ tim mạch
✅ Giảm hấp thu glucose, giúp kiểm soát đường huyết, hỗ trợ điều trị tiểu đường type 2.
✅ Bảo vệ thành mạch máu, giúp cải thiện lưu thông máu, giảm cholesterol xấu (LDL-C).
📌 Ứng dụng trong Tây Y: Sử dụng trong thuốc hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giảm biến chứng tiểu đường. Có trong sản phẩm hỗ trợ sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Kết luận
Diệp Hạ Châu là một vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị viêm gan, viêm đường tiết niệu, mụn nhọt và tiêu hóa kém. Tuy nhiên, do tính hàn, cần sử dụng đúng cách để tránh gây tác dụng phụ.