Không ít người sau vài buổi châm cứu đầu tiên thường thắc mắc: “Sao vẫn chưa thấy đỡ?” hoặc “Liệu có hợp với phương pháp này không?” Đây là câu hỏi rất thật – và cũng rất thường gặp trong điều trị đau thần kinh tọa bằng châm cứu.
Khác với thuốc giảm đau có thể cho cảm giác tức thì, châm cứu không nhắm vào việc “cắt đứt” tín hiệu đau một cách cưỡng bức. Thay vào đó, phương pháp này kích hoạt quá trình tự điều chỉnh của cơ thể, từng bước cải thiện tuần hoàn, giải phóng chèn ép và phục hồi cân bằng khí huyết. Điều này có nghĩa là, châm cứu cần thời gian để phát huy tác dụng, và hiệu quả sẽ đến tùy theo cơ địa và tình trạng bệnh của mỗi người.
Vậy cụ thể, bao lâu thì châm cứu bắt đầu có tác dụng với đau thần kinh tọa? Đâu là những yếu tố quyết định đến tốc độ hồi phục? Và làm thế nào để rút ngắn quá trình điều trị?
Châm cứu có tác dụng sau bao lâu?
Hiệu quả của châm cứu không đến ngay tức thì như thuốc giảm đau, nhưng điều đó không có nghĩa là phương pháp này “chậm” hay “kém hiệu quả”. Trên thực tế, thời gian cảm nhận được tác dụng của châm cứu sẽ khác nhau ở mỗi người, phụ thuộc vào mức độ bệnh và cơ địa.
Có những trường hợp nhẹ – chẳng hạn như đau do co cơ, sai tư thế hoặc rối loạn khí huyết đơn thuần – người bệnh có thể cảm thấy nhẹ lưng, bớt tê hoặc ngủ ngon hơn ngay sau 1–2 buổi châm cứu đầu tiên. Tuy nhiên, đây không phải là điều phổ biến.
Với phần lớn người bệnh bị đau thần kinh tọa thực sự, đặc biệt do thoát vị đĩa đệm hoặc hẹp ống sống, cần ít nhất 5–10 buổi châm cứu liên tục để bắt đầu thấy sự cải thiện rõ rệt: cơn đau giảm dần, bước đi nhẹ hơn, cảm giác tê lan xuống chân bớt dần.
Ở những người đau lâu năm, thể trạng yếu, hoặc đã từng điều trị nhiều phương pháp không hiệu quả, liệu trình có thể kéo dài 3–4 tuần mới đạt được mức cải thiện mong muốn. Châm cứu không đi theo kiểu “cắt cơn cấp tốc”, mà theo cơ chế hỗ trợ phục hồi, tái lập cân bằng, vì vậy cần được thực hiện đều đặn và có lộ trình.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ có kết quả
Không có một con số cố định nào cho tất cả mọi người khi điều trị bằng châm cứu. Có người cải thiện nhanh chỉ sau vài buổi, nhưng cũng có người phải kiên trì nhiều tuần. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có những điểm then chốt sau:
Mức độ tổn thương
Người đau thần kinh tọa do co cứng cơ, rối loạn tuần hoàn tại chỗ hoặc viêm phần mềm thường đáp ứng tốt và nhanh. Ngược lại, nếu nguyên nhân là thoát vị đĩa đệm lớn, chèn ép thần kinh nặng, hoặc biến dạng cột sống, thì cần thời gian dài hơn và hiệu quả cũng khó rõ rệt nếu chỉ đơn thuần dùng châm cứu.
Thời gian mắc bệnh
Các trường hợp đau mới xuất hiện, hoặc mới tái phát lần đầu, thường hồi phục nhanh hơn. Với những người đã bị đau thần kinh tọa nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, quá trình đáp ứng với châm cứu sẽ chậm hơn vì cơ thể đã quen với tình trạng viêm, co rút và lệch trục vận động.
Tần suất và độ đều đặn của liệu trình
Châm cứu hiệu quả nhất khi được thực hiện đều đặn từ 2–3 buổi mỗi tuần, liên tục ít nhất trong 2–4 tuần đầu. Việc châm không đủ số buổi, ngắt quãng, hoặc điều trị ngắn ngày theo kiểu “thử xem sao” thường không đem lại kết quả rõ ràng.
Tay nghề và kỹ thuật châm cứu
Việc xác định đúng huyệt, chiều kim, độ sâu, thời gian lưu kim, kết hợp thêm các phương pháp như điện châm hoặc cứu ngải… ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điều trị. Người có kinh nghiệm sẽ cá nhân hóa phác đồ dựa trên thể trạng và tiến triển của từng bệnh nhân.
Cơ địa và nền thể trạng
Người có khí huyết đầy đủ, thể lực tốt, không quá gầy yếu hoặc suy nhược, thường đáp ứng nhanh hơn. Ngược lại, những người mất ngủ kéo dài, hay lo âu, ăn uống kém, thường phản ứng chậm hơn với bất kỳ phương pháp điều trị nào, kể cả châm cứu.
Làm gì để châm cứu phát huy tác dụng tốt nhất?
Châm cứu không chỉ là việc nằm yên để bác sĩ châm kim, mà là một quá trình tương tác hai chiều giữa cơ thể người bệnh và kỹ thuật của thầy thuốc. Để phương pháp này đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh nên chủ động phối hợp trong suốt thời gian điều trị. Dưới đây là những việc đơn giản nhưng rất quan trọng:
Tuân thủ đầy đủ liệu trình
Hiệu quả của châm cứu thường đến theo tiến trình. Việc ngưng giữa chừng sau vài buổi chưa thấy rõ kết quả có thể khiến toàn bộ quá trình điều chỉnh khí huyết bị gián đoạn. Hãy kiên trì ít nhất 2–4 tuần, trừ khi có chỉ định ngưng từ bác sĩ.
Kết hợp các biện pháp hỗ trợ
Châm cứu thường đạt hiệu quả cao hơn khi được kết hợp với xoa bóp, bấm huyệt, kéo giãn nhẹ, hoặc vật lý trị liệu, đặc biệt trong trường hợp đau do rối loạn cơ học. Ngoài ra, tập các bài vận động nhẹ theo hướng dẫn cũng giúp duy trì hiệu quả sau điều trị.
Giữ ấm và tránh tái căng cơ
Người bệnh nên giữ ấm vùng lưng và chân, tránh ngồi lâu, nằm đệm quá mềm, cúi gập người đột ngột hoặc mang vác vật nặng. Những yếu tố này có thể làm tình trạng viêm tái phát, làm giảm hiệu quả của châm cứu.
Ăn uống điều độ, nghỉ ngơi hợp lý
Một cơ thể được nuôi dưỡng tốt sẽ phục hồi nhanh hơn. Hãy tránh thức khuya, giảm căng thẳng, hạn chế rượu bia, tăng rau xanh và thực phẩm dễ tiêu, đặc biệt nếu đang trong giai đoạn đau cấp.
Giao tiếp với bác sĩ điều trị
Nếu thấy cơn đau thay đổi tính chất (lan rộng hơn, chuyển vị trí, tăng về đêm…), hãy trao đổi sớm để bác sĩ điều chỉnh huyệt châm, kỹ thuật hoặc phối hợp thêm phương pháp khác.
Tổng kết
Châm cứu không phải là phương pháp “chữa tức thì” như uống thuốc giảm đau hay tiêm kháng viêm. Nó vận hành theo cơ chế tự điều chỉnh của cơ thể – một quá trình đòi hỏi thời gian, sự kiên trì và cả sự phối hợp từ người bệnh. Nếu hiểu rõ nguyên lý đó, người bệnh sẽ không còn nôn nóng sau 1–2 buổi đầu chưa thấy chuyển biến rõ rệt. Ngược lại, sẽ biết chờ đợi cơ thể hồi phục theo đúng tiến trình, biết kết hợp chăm sóc bản thân và điều chỉnh thói quen sống sao cho hỗ trợ quá trình điều trị.
Thực tế cho thấy, nhiều người đã kiểm soát tốt cơn đau thần kinh tọa, lấy lại khả năng vận động và giấc ngủ ổn định nhờ châm cứu, đặc biệt khi điều trị sớm, đúng kỹ thuật và đúng giai đoạn bệnh. Vì vậy, nếu bạn đang bắt đầu một liệu trình châm cứu, hãy kiên nhẫn và chủ động đồng hành. Bởi với châm cứu, hiệu quả không đến như một phép màu, mà đến từ sự tích lũy của từng buổi điều trị – từng thay đổi nhỏ trong cơ thể – và từng bước hồi phục vững chắc mà bạn có thể cảm nhận được theo thời gian.
💡 Nếu bạn cần tư vấn về sức khỏe hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ!
Phòng khám Y Học Cổ Truyền Nguyễn Phúc Đường
Hotline: 0842006022 – 0902006022
Địa chỉ: 439/22 Hoà Hảo, Phường 8, Quận 10, TP. HCM
- 👉 Kênh Youtube: Phòng khám Y học Cổ Truyền Nguyễn Phúc Đường
- 👉 Kết nối qua Facebook Fanpage tại: Fb.com/phongkhamnguyenphucduong